(LAZER TARAMA/PROBİNG)
Özet
Kalite Kontrolde Hibrit Uygulamalar, gelişmekte olan sanayi endüstrisi birçok farklı üretim metodu ile parçalarını üretmektedir. Üretilen parçaların kalite kontrol yöntemleri de üretim metotlarına göre değişmektedir. Eski usul teknik çizimler ve ölçüm yöntemleri gelişen üretim sanayisinin ürettiği parçaları kontrol etmekte yetersiz kalmaktadır. CMM kumpas mihenğir gibi ölçüm aletleri ile belirli ölçümler gerçekleştirilebilir. Bu ölçüm yöntemleri parça üzerinde yorum yapmayı zorlaştırdığı gibi parçanın sadece ölçüm unsurları üzerinde fikir sahibi olmamızı sağlar. Parçaların %100 kontrolü için hibrit ölçüm yöntemleri kullanılmadır. Lazer tarama ve Probing kombinasyonu %100 kontrolde kullanılan hibrit uygulamalarda en çok tercih edilen ölçüm yöntemidir. Bu makalenin amacı lazer tarama/Probing kombinasyonu hakkında temel bilgiler verilmesi ve farklı uygulama alanlarının gösterilmesidir. Bu amaç doğrultusunda 4 başlık altında toplanmıştır. (1) Lazer tarama teknolojisi, (2) Probing ölçüm yöntemi (3)Lazer tarama/Probing kombinasyonun anlatılması ve uygulanması (4) Farklı ölçüm raporlarının gösterilmesi
Giriş
Gelişmekte olan sanayi endüstrisi bir çok farklı üretim metodu ile parçalarını üretmektedir. Üretilen parçaların kalite kontrol yöntemleri de üretim metotlarına göre değişmektedir. Eski usul teknik çizimler ve ölçüm yöntemleri gelişen üretim sanayisinin ürettiği parçaları kontrol etmekte yetersiz kalmaktadır. CMM kumpas mihenğir gibi ölçüm aletleri ile belirli ölçümler gerçekleştirilebilir. Bu ölçüm yöntemleri parça üzerinde yorum yapmayı zorlaştırdığı gibi parçanın sadece ölçüm unsurları üzerinde fikir sahibi olmamızı sağlar. Parçaların %100 kontrolü için hibrit ölçüm yöntemleri kullanılmadır. Lazer tarama ve Probing kombinasyonu %100 kontrolde kullanılan hibrit uygulamalarda en çok Tercih edilen ölçüm yöntemidir.
Geleneksel metotlar ile günler sürebilecek kapsamlı bir ölçüm prosesi , lazer/Probing kombinasyonu kullanıldığında birkaç saatte veya aynı gün içinde tamamlanabilmektedir. Süre ve maliyet açısından sağladığı faydalar sayesinde lazer tarama/Probing kombinasyonun kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Bu makalenin amacı lazer tarama/Probing kombinasyonu hakkında temel bilgiler verilmesi ve farklı uygulama alanlarının gösterilmesidir.
Lazer Tarama Teknolojisi
Bir lazer ışığının yardımıyla fiziki objelerin temassız ve tahribat olmaksızın bilgisayar ortamında dijitalleştirme işlemidir. 3 boyutlu lazer tarayıcı objenin yüzeyinden lazer ışığının yansımasıyla nokta bulutu data oluşturur. Nokta bulutu data fiziki objede bulunan tüm ayrıntıları yüksek hassasiyet ve çözünürlükle bilgisayar ortamına aktırır. Dijitalleştirme işlemi çok hızlıdır saniyede 750.000 nokta oluşturabilir. Elde edilen nokta bulutu data ile birçok farklı analiz yapabilir.
Probing Ölçüm Yöntemi
Kontrolü yapılacak parçanın X,Y,Z eksenlerinde koordinat verilerinin toplanması ve nominal veriler ile eşleştirilmesidir. Ölçüm cihazında bulunan prob ucu fiziksel parça üzerinde belirlenen unsurların üzerine dokundurularak noktalar alınır. Alınan noktalar ölçüm programında belirlenen geometrik unsurlara dönüştürülür. Yapılan bu işlem ±0,001 hassasiyetle gerçekleştirilir. Probing ölçüm yöntemi taşınabilir cmm’ler ile yapılabildiği için tüm istasyonlarda kullanılabilir. İstatiksel veri toplama, süreç kontrolü, parça veya makine doğrulama gibi tüm ölçümler yapılır.
Lazer Tarama/Probing Kombinasyonu
Lazer tarama ile probing ölçüm yönteminin aynı anda kullanılmasıdır. Probing yöntemiyle oluşturulan unsurlar ile lazer taramadan gelen nokta bulutu data kombine edilir ve ölçüm hassasiyeti yükseltilir. Bu metot ile parçalar %100 kontrol edilebilir. Bu metot sadece lazer tarama kafası ve prob ucu kombinasyonuna sahip cihazlarla yapılabilir.
Lazer Tarama/Probing Kombinasyonun Uygulanması
Uygulamaya başlamadan öncelikle ölçümü istenilen fiziksel parçanın sabitlenmesi ve kombinasyona elverişli şekilde konumlanması gerekir, lazer tarama kafası ve prob ucunun kalibrasyonu yapılır.
Kontrol hattındaki fikstür 2 farklı malzemeden oluşmaktadır. Taban düzlemi çelik, parçanın oturduğu yüzey plastik malzemeden işlenip hazırlanmıştır. Fikstürün fiziksel yapısı sabit cmm ile ölçüme uygun değildir. Tarama yöntemi ile istenilen hassasiyet sağlanamamaktadır. Bu ve benzeri durumlarda hibrit uygulamalar tercih edilmedir. Parçanın metal kısmında bulunan referans delikleri prob ucu ile ölçülüp fiziksel parça bilgisayar ortamında cad datanın eksenine taşınır.
Hizalanan parçanın düzlem tabanı prob ucu ile noktasal kontrolü yapılır. Yapılan bu işlem ile parçadaki düzlem sellik sorununa bakılır varsa sorunun parçanın tam olarak neresinde olduğu görülür.
Parçanın plastik ve esnek olan kısmı için lazer tarama kafası kullanır. Bu yöntem ile parçaya temas etmeden nokta bulutu data oluşturulur.
Oluşturulan tarama datası için hizalama yapmaya gerek yoktur. Probing yöntemi ile yapılan hizalama kullanılacaktır.
Nokta bulutu üzerinden ölçüm için gerekli geometrik unsurları oluşturup esnek malzemenin ölçü kontrolü yapılır.
Fikstürün genel kontrolü için tarama datası ile cad data kıyaslanır. Bu yöntemde belirlenen okey ve not okey toleransına göre fikstürün renk haritası çıkarılır. Sorunlu bölgeler lokal olarak görülebilir ve genel olarak fikstürün kontrolü yapılır.
Sonuç: Hızla gelişen üretim yöntemleri ve artan malzeme çeşitliliğine bağlı olarak, Kalite güvencenin de hızla gelişmesi gerekmemektedir. Artan rekabet ortamında Standart metotlarla günümüzde sürdürülebilir kalite güvence hız ve maliyet açısından geride kalmıştır. Hedeflenen kalite güvenceye ulaşmak için daha fazla hibrit uygulamalara yer verilmelidir. Bu gerçeklerden yola çıkarak lazer tarama/probing kombinasyonu geliştirilmiştir. Bu çalışmada lazer tarama/probing kombinasyonu bütün boyutları ile incelenip gerekli teknik veriler verilmiştir.