Tesviye parçalarının modellenmesi, günümüzde gelişen teknoloji ile farklı üretim teknikleri çıkmakta ve her geçen gün kolaylaşmaktadır. Oluşan yüksek teknolojili üretimlerde düşük toleranslarda üretim yapılabilmektedir. Ancak tesviye ustalarının geçen yıllardan gelen tecrübeleri el yetenekleri hala sanayide ciddi önem kazanmaktadır. Her ne kadar dışarıdan ilkel bir yöntem olarak gözükse de kalıp üretimi ya da talaşlı imalat yöntemlerinin sonunda insan el becerisine hala ihtiyaç duyulmaktadır. Şu anki şartlarda tecrübeli insan gücü ile yüksek teknoloji büyük devrimler ve işler başarmaktadır. Bununla ilgili örnekleri aşağıda resimleri ile anlatabiliriz. Poligon Mühendislik olarak, firmaların üretimden sonra ön göremedikleri hataları düzeltmek için yaptıkları fiziksel parça üzerindeki tesviye işlemlerini parçaların yeniden imalatı ya da güncel dataların saklanması gibi sebeplerden dolayı oluşturabiliyoruz.
Kullandığımız Teknoloji
Bura da ciddi emek isteyen tesviye işlemleri sonrasında fiziksel parçaların dijital ortama aktarılmasını sağlayan 3 boyutlu tarama teknolojilerini kullanıyoruz. Tarama teknolojileri ihtiyaçlara göre çeşitlenip müşterilere kolaylıklar sağlamaktadır. Şirketimiz bünyesinde bulunan 4 farklı tarama teknolojileri ile müşterilerimize gelişen teknolojilerin tamamını sağlamaktayız. 3 boyutlu tarama teknolojilerinin kalite kontrol, kıyaslama fiziksel parçaların dijital ortamda saklanması gibi amaçlarının yanında tersine mühendislik dediğimiz süreçlerde çok büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Gelişen teknoloji ile yüksek hassasiyetli ve yüksek çözünürlüklü datalar elde edip bir parmak izinin sayısallaştırılmasından bir kargo uçağının boyutsal ölçülendirilmesi yapılmaktadır. Bu yazımızda teknolojinin ve insan gücünün bir arada kullanıldığı bir projeyi sunacağız
.
Yukarıdaki görselde ölçümü yapılan parça bir çelik kalıbın gövdesini oluşturmaktadır. Diğer teknolojilere göre daha yüksek hassasiyet ve çözünürlüğe sahip olması sebebi ile optik tarama tercih edilmiştir. Çalışma Breuckmann SmartScan Green LED optik tarama teknolojisi ile taranıp sayısallaştırılmıştır.
Kullanılan Data Türleri
Üretim için kullanılan CAD data ve tesviye edilmiş fiziksel parçanın 3 boyutlu taranmış hallerinin görselleri bulunmaktadır. Fiziksel parçanın hemen her yerinde bir çalışma yapılmış ve test sonuçlarında uygun fiziksel parça oluşturulmuştur. Bundan dolayı CAD data ve tarama datası üst üste konumlandırıldığında parçanın tamamında farklılıklar çıkmaktadır. Bu farklılıkları bilgisayar ortamında analiz yapmak, ilgili programların deviation özelliği ile belirtilen renk skalası yardımı ile görselleştirilir. Burada mavi renkli bölgeler – (eksi) yönde sapmaları kırmızı bölgeler ise + (artı) yönde ki sapmaları bizlere gösterir. Bu tarz projelerde mevcut CAD model datası parçanın eksen takımının oluşturulması için önemlidir. Mevcut data ile tarama datası çakıştırılarak çizilen yeni model dataları, farklı kişilere ya da farklı yazılımlarda açılmak istendiğinde mevcut data ile üst üste geleceği için kolaylık sağlayacaktır.
CAD datası olmayan projelerde tarama datasının üzerindeki geometrik formlar kullanılarak eksen takımı oluşturulabilir. Sonrasında tasarım programlarının monta kısmında bu geometriler kullanılarak ilgili
montalar gerçekleştirilebilir. Eksen takımı oluşturulmuş bir tarama datasının görüntüsü
Parçanın geometrik formlarını incelenip düzlem, silindir, torus vs gibi yapılar oluşturulur ve tasarımın yapımına devam edebiliriz. Burada bazı tasarımsal kabuller yapmak gerekir. Parçanın bazı formları düzlem olabilir ancak data üzerinde baktığımızda düzlemsellik sorunu görülebilir. Yapacağımız bu kabul üretim için kullanılan kalıbın fonksiyonelliğini değiştirip değiştirilmediği kontrol edilmelidir.
İşaretli bölgeler bu duruma örnektir. Bu bölge için alt ve üst kalıbın kapandığı bölgeler olduğu için buraların düz olduğu kabulünü yapabiliriz.
Loft İle Oluşturulacak Yüzeylerde Kaç Kesit Atılır?
Gövdenin iç bölgeleri tesviye işlemlerinden geçtiği için bu bölgelerde herhangi bir geometrik formlar mevcut değil (sonradan atılan radyus hariç).
Buradaki formları tersine mühendislik için geliştirilmiş yazılımlarda mesh yüzey formundaki noktalara yüzey atarak oluşturabiliriz ya da daha parametrik oluşması adına loft veya sweep komutları ile kesitler alıp yüzeyleri oluşturabiliriz.
Oluşturulan yüzeyler, parça yüzeylerinin ne kadar hassas olması ilgili olarak düzenlenebilir. Yüzeydeki noktalara yüzey atacaksak bu tarz parçalarda 0,1 mm ile atılan yüzeylerde buruşmalar olabilir. Ya da loft ile oluşturulacak yüzeylerde 3 kesit yerine 5 kesitten oluşturulduğumuz yüzeylerde yüzey kalitesi, ölçü toleranslarını etkileyecek şekilde bozulabilir. Burada mesh data bizim referansımız olduğu için oluşturduğumuz yüzeyler mesh data ile ne kadar girişimli gözükürse oluşturduğumuz formlar modele o kadar doğru olacaktır.
Burada tasarım işlemi dolu bir yapıdan, parça parça yüzeyler oluşturulup trimlenir. Tıpkı CNC tezgahının çalışma mantığı gibi doludan boşaltarak formlar oluşturulur.
Projeyi kontrol +/- 0,1 ile değerlendirdiğimizde lokal bölgelerde sapmalar görülmektedir. Burada yüzey formunun yapısı korumak için kabuller yapılmıştır.
Yukarıdaki örnekte bir zamanlar faaliyette olan sonrasında deforme olup düzeltmelere maruz kalan bir döküm kalıbının orijinal data ile farkları gözükmektedir. ( +/- 0,5 ile değerlendirilmiştir)
Bu projede kalıbın yeniden modellenmesi yerine sapma olan bölgelerdeki yüzeylerin yeniden örülmesi ve dataya entegresi yapılmıştır.
Belirli bölgelerdeki radyuslar kaldırılarak mevcut yüzeyler mesh data ile uyumlu hale getirilerek final data oluşturulmuştur.
