CT Inspection ve X-Ray tarama teknolojisi ile diğer 3 boyutlu tarama teknolojilerinin ölçüm sağlayamadığı (derin noktalar, maça boşlukları veya ters açıların görülememesi gibi) parçaların sayısallaştırılması için kullanılan yüksek bir teknolojidir. Bu teknolojiye endüstriyel x-ray cihazları örnek olarak gösterilirken farklı sektörlerde kullanılan 3b tomografi cihazlarda bu alanlarda fayda sağlamaktadır. Bu ölçüm yöntemi ile pek çok parça tahribatsız olarak ölçülebilir.
X-ray-CT teknolojisinin bu yazımızda endüstride otomobil ve savunma sanayinde bizlere sağladığı kolaylıkları ve sektörde ihtiyaç duyulan raporlama faaliyetleri hakkında bilgi vereceğiz.
Mesh Datanın Kullanımı
X-ray teknolojisi ile diğer teknolojiler arasındaki mesh data kalitelileri gösteren ekran görüntüsü yukarıdaki gibidir.
Teknolojinin en büyük faydalarından biri montaj ilişkili parçaların beraber ölçülüp parça içinde temas bölgelerinin incelenmesi yönünde olabilir. Böylelikle montajında sorun yaşanan parçaların incelenmesi ve yorum yapılabilmesi kolaylaşacaktır. Üretimi yapılan parçaların iç yoğunluklarının hesaplanması ve bu analizlerin yapılması faydalarından bir kaçıdır.
Mevcut teknolojide, yapısı yoğun olan çelik, döküm gibi parçaların ölçümleri malzeme yapıları gereği çok sağlıklı yapılamamaktadır.
Günümüzde x-ray teknolojisi ve CT Inspection +/- 100 mikron hassasiyetlerine kadar boyutsal ölçüm yapabilmektedir. Henüz CMM teknolojisi kadar hassasiyet barındırmasa da sektörde çok fazla parça türünün raporlanması ve incelenmesi konusunda destek sağlamaktadır.
Bir ABS plastik kelepçenin kesit ölçümlerini yaparken montaj ilişkisinde bulunduğu mevcut durumu inceleyebilirsiniz.
Hangi Yöntemleri Kullanıyoruz
Plastik parçanın ölçüm raporlarını hazırlamadan önce uzayda serbest halde gelen mesh datamızı referans kabul ettiğimiz üretim için kullanılan ürün CAD datası ile üst üste çakışmasını sağlıyoruz. Mevcut durumda çakıştırma işlemini best-fit yöntemi ile yapıyoruz.
Çakıştırma işlemi tamamlandıktan sonra girişim yapan ya da mevcut yapısı gereği montaj sonrası çarpılma yaşanan bölgeleri kesit ölçümü üzerinden gözlemlenebilir.
Alınan kesit üzerinde çarpılmaları ya da form bozukluklarını noktasal olarak hesaplanabilir ve raporlanabilir. Burada alınan noktalar tarama datasından alınan noktalar ile CAD data üzerinden alınan veri arasındaki farklılıkları temsil eder. Yapılan noktasal ölçüm değerleri yüzey nominaline göre değerlendirilir. İlgili programların algoritmalarına göre eksen takımına göre sapma değerleri görülebilir.
Noktasal Ölçümler
Noktasal ölçümlerde elde edilen +/- yöndeki sapmalar tarama datası CAD modelin içinde kalıyorsa – dışında kalıyorsa + yönde sapma olduğunu göstermektedir. Ayrıca kullanıcı dostu boyutsal ölçüm yazılımlarında bu sapmaları renkli çizgiler ile göstererek parça üzerinde yorum yapılmasını kolaylaştırmaktadır.
Kesit ölçümlerinde aynı zamanda teknik resim üzerinde bulunan değerlerinde ölçümü mümkündür. Parça üzerinde eğriler arası mesafe, açı gibi ölçümleri yapabilir ve diklik paralellik gibi sonuçları da raporlayabilirsiniz.
Yapılan noktasal ve 3D GD&T ölçümleri raporlanabilir. Oluşturulan noktsal ölçümlerde alınan noktaların kordinatları ve bu noktaların tarama datasındaki eksenel karşılıkları bir tablo olarak verilmektedir. Yapılan raporlama çalışmasında alınan rapor formatı kullanıcı dostu anlaşılması kolay bir dil ile oluşturulmaktadır. Ayrıca ölçüm değerlerinin yer aldığı tablolar dışarıya aktarılabilir excel, PDF ve power point formatlarında da kullanılabilmektedir.